Page 12 - 7den_8e_matematik_hazirlik
P. 12

DENKLEM KURMA VE ÇÖZME
                                                                                           KONU ÖZETİ


                  ♦  İçinde  bilinmeyen  bulunan  ifadelere  cebirsel     x + 3 = 5
                  ifade, içinde bilinmeyen bulunan eşitliklere denk-  x = 5 – 3
                  lem denir.
                   3x + 5    Cebirsel ifade                   x = 2

                  3x + 5 = 8    Denklem


                  ♦  Bilinmeyen sayısının kuvveti 1 olan denklem-      2x = 6    ➞ 2x  =   6     ➞  x = 3
                  lere 1.dereceden bir bilinmeyenli denklem denir.     2    2
                  ✔ 4x – 3 = 8 denkleminde x’in kuvveti yazılmadı-
                  ğı için 1’dir. O halde bu ifade birinci dereceden bir
                  bilinmeyenli bir denklemdir.                2x + 4 = 6
                                                                 2x = 6–4
                  ✔ 8a – 12 = 5a + 4 denklemi birinci dereceden bir      2x = 2
                  bilinmeyenli bir  denklemdir.                   2x   2
                  ♦  Sözel ifadelerle verilen cümleleri matematik      2   =   2       ➞   x = 1
                  cümlelere dönüştürebiliriz.

                  2 katının 4 fazlası 12 olan sayı
                  2x + 4 = 12                                 2x – 4 = 5x + 5
                                                                 –4 – 5 = 5x – 2x
                  4 fazlasının 2 katı 12 olan sayı               –9 = 3x
                  2 (x + 4 ) = 12                                 –9  3x
                                                                     =       ➞    x = –3
                                                                  3    3

                  2 katı ile 3 katının toplamı 20 olan sayı
                                                               2( x + 1) = 3(x – 5)
                  2x + 3x = 20
                                                              2x + 2 = 3x – 15
                                                              2 + 15 = 3x – 2x
                  –2 katının 3 fazlası 2 katına eşit olan sayı
                                                              17 = x
                  –2x + 3 = 2x



                  2 fazlasının 4 katı ile 3 eksiğinin 2 katının toplamı 5
                  olan sayı                                   ♦ Problem sorularında önce sözel ifade bir denk-
                                                              leme dönüştürülür, ardından önceki sayfalarda
                  4(a + 2) + 2·(a – 3) = 5                    anlattığımız yöntemlerde denklem çözülür.

                  Bir denklem çözülürken;                      2 katının 3 fazlası 9 olan sayı kaçtır?
                  ✔ Amaç bilinmeyeni yalnız bırakmaktır.         2x + 3 = 9

                  ✔ Bilinmeyenler bir tarafa bilinenler bir tarafa top-     2x = 9 – 3
                  lanır.                                          2x   6
                  ✔ Bir sayı eşitlikte yer değiştiriyorsa işlemi değişir.      2   =   2
                  Toplama ise çıkarma, çarpma ise bölme olur. Tersi      x = 3
                  de geçerlidir.






                                                         78
   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17