Page 21 - 7den_8e_fen_bilimleri_hazirlik

3. ÜNİTE
Basınç

KATI BASINCI

❖ Dünya, üzerinde bulunan bütün cisimlere kendi merkezine doğru
bir çekim kuvveti uygulamaktadır. Ağırlık olarak bilinen bu kuvve-
tin etkisiyle katı cisimler taban yüzeyleriyle basınç etkisi oluşturur-
lar.
❖ Birim yüzeye dik olarak etki eden kuvvete basınç denir.
❖ Basınç, P harfi ile gösterilir ve birimi Pascal(Pa)’dır.

Basınç Birimi Kuvvet Birimi Yüzey Alan Birimi
Pascal (Pa) Newton (N) Metrekare (m²)
❖ Basınç, uygulanan kuvvetin büyüklüğüne ve kuvvetin uygulandığı yüzey alanının büyüklüğüne
bağlıdır.

Şekilde görülen raptiyenin uç kısmı çok küçük bir yüzeye sahip olduğundan baş kısmına az bir kuv-
vet uygulandığında ucunda yüksek bir basınç oluşur. Buna karşılık ağır olan tırların teker sayıları
fazla olduğu için yere temas eden toplam yüzeyleri genişler ve yere uyguladıkları basınç azalır.
Boks eldivenlerinde ise yüzey genişletilerek yumruk atılırken oluşan kuvvetin basınç etkisi azaltıl-
maya çalışılır.
Basınç-Ağırlık İlişkisi:

Bir cismin yere temas eden yüzey alanı değiştirilmeden ağırlığı arttırılırsa yere uyguladığı
basıncı da artar. Ağırlık ile basınç doğru orantılı olarak değişir.
2
❖ Bir süngerin üzerine şekildeki gibi bırakılan tuğlanın ağırlığı iki
katına çıkarılırsa süngere uyguladığı basınç iki katına çıkacağı 1
için süngerin sıkışma miktarı artar.

Örnek: Özdeş cisimler aşağıdaki şekillerde gösterildiği gibi üst
üste konulursa yere uygulanan basınç artar.
P < P 2
1

P 1 P 2 P 3
P < P < P
1 2 3

85